تاریخچه قالیشویی

قالیشویی به عنوان یک صنعت قدیمی و پراهمیت از دیرباز مورد توجه بوده است. در ادوار قدیم، افراد از جمله شاهزادگان و امرای قدرتمند، برای پاک کردن فرش‌ها و قالیچه‌های خود از خدمات افراد خاصی بهره می‌بردند.

استفاده از صابون و آب برای شستشوی فرش‌ها در زمان‌های قدیم متداول بود. اما در قرن نوزدهم با ظهور صنعت نساجی و تولید فرش‌های بافته شده با الیاف پنبه و پشم، شستشوی آن‌ها با مواد شیمیایی پراکنده شد. در اوایل قرن بیستم، روش‌های مکانیکی مانند استفاده از ماشین‌های قالیشویی برای تمیز کردن فرش‌ها و قالیچه‌ها مورد استفاده قرار گرفت. این ماشین‌ها با استفاده از آب و شوینده‌های قوی، می‌توانستند فرش‌ها و قالیچه‌ها را به خوبی تمیز کنند.

 امروزه، صنعت قالیشویی به صورت گسترده در سراسر جهان رواج دارد. توسعه روش‌های جدید شستشوی فرش‌ها و قالیچه‌ها و تجهیزات به روز، بهترین انتخاب برای حفظ و نگهداری طولانی مدت این محصولات است. همچنین، تمیز کردن فرش‌ها و قالیچه‌ها با استفاده از مواد شیمیایی غیرضروری ممکن است به محیط زیست آسیب برساند، به همین دلیل استفاده از روش‌های بدون مواد شیمیایی نظیر شستشو با بخار برای تمیز کردن قالیچه‌ها و فرش‌ها به مرور از رواج بیشتری برخوردار می‌شود.

قالیشویی یک بسیار قدیمی است و در اکثر فرهنگ‌ها و کشورها از دیرباز انجام می‌شده است.

در کشورهای شرقی مانند ایران، ترکیه، افغانستان و ارمنستان، این فرایند از قرن‌ها پیش به عنوان یک هنر و فرآیند مهم برای حفظ و نگهداری فرش‌ها و قالیچه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در کشورهای غربی نیز قالیشویی به عنوان یک صنعت شناخته شده است و در سال‌های اخیر با توسعه تکنولوژی، روش‌های مختلفی برای شستشوی قالیچه‌ها و فرش‌ها توسعه یافته است.

بنابراین، می‌توان گفت که قالیشویی به عنوان یک فرایند قدیمی و جهانی، در اکثر کشورها از قرن‌ها پیش به عنوان یک هنر و صنعت مهم برای حفظ و نگهداری فرش‌ها و قالیچه‌ها استفاده می‌شده است.

تاریخچه قالیشویی در ایران:

قالی بافی در ایران سابقه ای طولانی و غنی دارد که قدمت آن به هزاران سال پیش می رسد. و با تولید فرش نیاز به نگهداری و نظافت آنها می باشد. در ایران قالی‌شویی یک هنر و علم سنتی بوده که نسل‌ها به نسل‌ها منتقل شده است.

یکی از رایج ترین روش هایی که در ایران استفاده می شود، شستن دست است. شستن فرش با دست قرن ها روشی سنتی بوده و امروزه نیز یکی از محبوب ترین روش ها باقی مانده است. این فرآیند شامل خیساندن فرش در آب، سپس مالش دادن آن با برس و مواد شوینده مخصوص برای از بین بردن کثیفی و لکه است. پس از اتمام فرآیند شستشو، فرش آویزان می شود تا در آفتاب خشک شود.

یکی دیگر از روش های سنتی قالیشویی در ایران استفاده از ترکیب نمک و سرکه است. این روش شامل پخش کردن مخلوط نمک و سرکه روی سطح فرش و گذاشتن آن برای چند ساعت خشک شدن است. پس از خشک شدن، مخلوط برداشته می شود و فرش با جاروبرقی جارو می شود تا هرگونه کثیفی از آن پاک شود.

در زمان های اخیر روش های نوین قالیشویی نیز در ایران معرفی شده است. از جمله تمیز کردن با بخار، که از آب داغ و محلول شوینده برای تمیز کردن عمیق فرش ها استفاده می کند، و تمیز کردن خشک که از پودر مخصوص برای تمیز کردن فرش ها بدون آب استفاده می کند.

در مجموع، قالیشویی در ایران سابقه ای طولانی و غنی دارد و امروزه نیز از روش های سنتی در کنار تکنیک های مدرن استفاده می شود. سنت دیرینه قالی بافی این کشور به ایجاد فرهنگ مراقبت و نگهداری از این آثار هنری زیبا کمک کرده است.

نحوه پیشرفت صنعت قالیشویی در تاریخ:

صنعت قالیشویی از ابتدای شروع خود راه طولانی را طی کرده است. در اینجا مروری کوتاه بر چگونگی پیشرفت صنعت در طول تاریخ است:

1.روش های اولیه: 

در زمان های قدیم فرش ها را با روش های طبیعی مانند کوبیدن، تکان دادن و جارو کردن تمیز می کردند. در برخی فرهنگ ها، آنها را حتی در رودخانه ها می شستند و می گذاشتند تا در آفتاب خشک شوند.

2.انقلاب صنعتی: 

با ظهور انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم، اولین ماشین های مکانیکی قالیشویی ساخته شد. این ماشین‌ها از برس و آب برای تمیز کردن فرش‌ها استفاده می‌کردند و با موتورهای بخار کار می‌کردند.

3.اواسط قرن بیستم: 

در اواسط قرن بیستم، فن‌آوری‌های جدیدی برای تمیز کردن فرش ایجاد شد که از حلال‌ها و مواد شوینده شیمیایی استفاده می‌کرد. این روش ها امکان تمیز کردن کارآمدتر و مؤثرتر فرش ها را فراهم می کند.

 4.اواخر قرن بیستم: 

در اواخر قرن بیستم، صنعت قالیشویی با معرفی تجهیزات جدید مانند ماشین‌های تمیزکننده کامیون، که امروزه نیز به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد، به تکامل خود ادامه داد.

5.عصر مدرن:

 در سال‌های اخیر، پیشرفت‌های تکنولوژیکی منجر به توسعه روش‌های پاک‌سازی سازگار با محیط زیست و پایدار شده است. اینها شامل تمیز کردن با بخار، تمیز کردن خشک، و تکنیک های تمیز کردن رطوبت کم است که از آب و مواد شیمیایی کمتری استفاده می کنند.

امروزه صنعت قالیشویی یک بخش پررونق است و بسیاری از شرکت های قالیشویی حرفه ای طیف وسیعی از خدمات را به مشتریان ارائه می دهند. با پیشرفت های مداوم در فناوری و تقاضای فزاینده برای شیوه های تمیز کردن پایدار، صنعت آماده است تا در سال های آینده به تکامل و بهبود ادامه دهد.

تاریخچه قالیشویی  در اردبیل:

اردبیل شهری تاریخی است که در شمال غربی ایران قرار دارد و قالی برای قرن ها بخش مهمی از فرهنگ و اقتصاد آن بوده است. شهرت این شهر به خاطر فرش های دستباف باکیفیت آن است که به خاطر طرح های پیچیده و رنگ های زنده اش معروف است.

از قدیم الایام، قالیشویی در اردبیل با دست و با پاک کننده های طبیعی مانند آب، سرکه و آبلیمو انجام می شد. این فرآیند شامل پهن کردن فرش روی سطح صاف و شستن آن با مخلوطی از آب و مواد شوینده و سپس شستن آن با آب تمیز و سپس خشک کردن آن در آفتاب بود. این روش سنتی قالیشویی امروزه نیز مورد استفاده برخی از خانواده های اردبیلی است.

در اوایل قرن بیستم با ورود تکنولوژی روز، قالیشویی در اردبیل کارآمدتر و موثرتر شد. استفاده از جاروبرقی و ماشین های تخصصی قالیشویی رواج بیشتری پیدا کرد و از بین بردن کثیفی و لکه از روی فرش راحت تر شد.

در سال های اخیر خدمات قالیشویی حرفه ای در اردبیل رواج یافته است و بسیاری از شرکت ها خدمات مختلفی از جمله بخارشوی، خشکشویی و نظافت شیمیایی را ارائه می دهند. این روش ها در از بین بردن لکه ها و کثیفی های سخت از روی فرش موثر هستند و همچنین می توانند به بازیابی رنگ و بافت اصلی فرش کمک کنند.

  در مجموع، قالیشویی در اردبیل سابقه ای غنی دارد که قدمت آن به قرن ها قبل برمی گردد و با معرفی فناوری ها و روش های جدید به تکامل خود ادامه می دهد. امروزه فرش های اردبیل به دلیل زیبایی و صنعت بودن هنوز از ارزش بالایی برخوردارند و نظافت مناسب بخش مهمی از حفظ کیفیت و ارزش آن است.